Blog

การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ได้ส่งเสริมการใช้มอเตอร์ประสิทธิภาพสูงอย่างต่อเนื่องผ่านโครงการฉลากประหยัดไฟฟ้าเบอร์ 5 สำหรับมอเตอร์ไฟฟ้าที่ใช้ในภาคอุตสาหกรรม (มอเตอร์เหนี่ยวนำสามเฟส) เพื่อกระตุ้นให้ผู้ประกอบการเปลี่ยนมาใช้อุปกรณ์ที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้น ซึ่งจะช่วยลดการใช้พลังงานของประเทศในภาพรวมและลดต้นทุนการผลิตให้กับโรงงานโดยตรง นโยบายนี้สอดคล้องกับเทรนด์การใช้มอเตอร์ประสิทธิภาพสูงทั่วโลก และเป็นปัจจัยสำคัญที่ผู้ประกอบการในไทยต้องพิจารณาเมื่อต้องการจัดซื้อหรือเปลี่ยนมอเตอร์ในโรงงาน

เทรนด์ล่าสุดคือการพัฒนามอเตอร์อัจฉริยะ (Smart Motor) ที่ติดตั้งเซ็นเซอร์สำหรับตรวจจับการสั่นสะเทือน, อุณหภูมิ, และการใช้พลังงานแบบเรียลไทม์ ข้อมูลเหล่านี้จะถูกส่งผ่านระบบ IoT (Internet of Things) ไปยังซอฟต์แวร์เพื่อวิเคราะห์และ “คาดการณ์” ความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นได้ล่วงหน้า ทำให้โรงงานสามารถวางแผนซ่อมบำรุงได้ก่อนที่เครื่องจักรจะหยุดทำงานกะทันหัน (Unplanned Downtime) ซึ่งช่วยลดความเสียหายและค่าใช้จ่ายได้มหาศาล บริษัทชั้นนำอย่าง ABB (ด้วยเทคโนโลยี ABB Ability™ Smart Sensor) และ Siemens กำลังบุกตลาดนี้อย่างหนัก

การเปลี่ยนผ่านจากรถยนต์สันดาปไปสู่ยานยนต์ไฟฟ้า (EV) ไม่เพียงแต่ปฏิวัติอุตสาหกรรมยานยนต์ แต่ยังส่งผลกระทบโดยตรงต่ออุตสาหกรรมมอเตอร์ไฟฟ้า เนื่องจากมอเตอร์คือหัวใจหลักในการขับเคลื่อนของรถ EV โดยเฉพาะมอเตอร์ชนิดแม่เหล็กถาวร (Permanent Magnet Synchronous Motors – PMSM) ที่ให้ประสิทธิภาพสูง แต่ต้องพึ่งพา “แร่หายาก” (Rare Earth Elements) เช่น นีโอไดเมียม (Neodymium) และดิสโพรเซียม (Dysprosium) ซึ่งแหล่งผลิตส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ในไม่กี่ประเทศ ทำให้เกิดความกังวลด้านความมั่นคงของห่วงโซ่อุปทานและราคาที่ผันผวน ผู้ผลิตมอเตอร์และค่ายรถยนต์จึงกำลังเร่งวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีมอเตอร์ที่ไม่ต้องใช้หรือลดการพึ่งพาแร่หายาก เพื่อสร้างความยั่งยืนในระยะยาว

การเปลี่ยนผ่านจากรถยนต์สันดาปไปสู่ยานยนต์ไฟฟ้า (EV) ไม่เพียงแต่ปฏิวัติอุตสาหกรรมยานยนต์ แต่ยังส่งผลกระทบโดยตรงต่ออุตสาหกรรมมอเตอร์ไฟฟ้า เนื่องจากมอเตอร์คือหัวใจหลักในการขับเคลื่อนของรถ EV โดยเฉพาะมอเตอร์ชนิดแม่เหล็กถาวร (Permanent Magnet Synchronous Motors – PMSM) ที่ให้ประสิทธิภาพสูง แต่ต้องพึ่งพา “แร่หายาก” (Rare Earth Elements) เช่น นีโอไดเมียม (Neodymium) และดิสโพรเซียม (Dysprosium) ซึ่งแหล่งผลิตส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ในไม่กี่ประเทศ ทำให้เกิดความกังวลด้านความมั่นคงของห่วงโซ่อุปทานและราคาที่ผันผวน ผู้ผลิตมอเตอร์และค่ายรถยนต์จึงกำลังเร่งวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีมอเตอร์ที่ไม่ต้องใช้หรือลดการพึ่งพาแร่หายาก เพื่อสร้างความยั่งยืนในระยะยาว

ผู้ผลิตมอเตอร์และระบบขับเคลื่อนรายใหญ่ของโลกไม่ได้หยุดอยู่แค่การผลิตส่วนประกอบ แต่กำลังขยายธุรกิจให้ครอบคลุมระบบนิเวศของยานยนต์ไฟฟ้า (e-Mobility) และพลังงานสะอาดทั้งหมด การที่ Siemens ซึ่งเป็นผู้นำด้านมอเตอร์อุตสาหกรรมและระบบอัตโนมัติ เข้าซื้อกิจการ Heliox ซึ่งเชี่ยวชาญด้านสถานีชาร์จความเร็วสูงสำหรับรถบัสและรถบรรทุกไฟฟ้า สะท้อนให้เห็นถึงกลยุทธ์การเติบโตผ่านการควบรวมกิจการ (M&A) เพื่อสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันและนำเสนอโซลูชันที่ครบวงจรตั้งแต่การผลิตไฟฟ้า, ระบบขับเคลื่อน, ไปจนถึงโครงสร้างพื้นฐานการชาร์จ ซึ่งเป็นทิศทางที่ผู้เล่นรายใหญ่อื่นๆ ในอุตสาหกรรมกำลังดำเนินรอยตาม